Γρανίτης (granite), με την επιστημονική έννοια του όρου, ονομάζεται το συμπαγές εκρηξιγενές πλουτώνιο πέτρωμα στη δομή του οποίου συμμετέχουν τα ορυκτά χαλαζίας, αλκαλιούχοι άστριοι (ορθόκλαστο) και μαρμαρυγίας (κυρίως βιοτίτης) ή κεροστίλβη ή αυγίτης. Στην ορυκτολογική σύσταση των γρανιτών μπορεί να υπάρχουν, κατά περίπτωση, σε μικρή αναλογία και τα ορυκτά μαγνησίτης, αιματίτης, απατίτης, ζιρκόνιο και τουρμαλίνης.

Στους γνήσιους γρανίτες οι κρύσταλλοι των διαφόρων ορυκτών είναι, κατά κανόνα, ισομεγέθεις, ως «κόκκοι» ίσου μεγέθους, για αυτό και η ονομασία τους, λόγω του χαρακτηριστικού τους ιστού, έχει προέλθει από τη λατινική λέξη granum (= κόκκος).

Σε ένα τυπικό γρανιτικό πέτρωμα η μέση επί τοις εκατό ορυκτολογική του σύσταση είναι: αλκαλιούχοι άστριοι (ορθόκλαστο) 45%, χαλαζίας 30%, πλαγιόκλαστα (αλβίτης) 15%, και βιοτίτης 10%, ενώ στη χημική του σύσταση το SiO2 κυμαίνεται μεταξύ 61-82%.

Το χρώμα των γνήσιων γρανιτών ποικίλει, ανάλογα με το χρώμα των επιμέρους ορυκτών τους. Το χρώμα του χαλαζία στα γρανιτικά πετρώματα ποικίλει και είναι συνήθως υπόλευκο, υποκύανο, ερυθρωπό και ορισμένες φορές κιτρινωπό.Oι αλκαλιούχοι άστριοι παρουσιάζονται σαρκόχρωμοι, κιτρινόχρωμοι, υπόλευκοι ή ερυθρωποί, ενώ τα πλαγιόκλαστα, στις περισσότερες περιπτώσεις υπόλευκα ή κιτρινόχρωμα. Οι κρύσταλλοι της κεροστίλβης έχουν μορφή μελανοπράσινων κόκκων ή μικροσκοπικών ράβδων.

Οι γνήσιοι γρανίτες, ανάλογα με την ορυκτολογική τους σύσταση, διακρίνονται σε διάφορες ποικιλίες και τύπους, όπως βιοτιτικοί γρανίτες, κεροστιλβικοί γρανίτες, γρανοδιορίτες, δηλαδή γρανίτες με αυξημένη περιεκτικότητα σε πλαγιόκλαστα (π.χ. ανορθίτης) κ.ά.Στην ορολογία με την ονομασία γρανίτης χαρακτηρίζεται κάθε συμπαγές φυσικό πέτρωμα που αποτελείται από συστατικά με σκληρότητα 7 της κλίμακας Mohs, όπως είναι ο χαλαζίας και ο άστριος και το οποίο επιδέχεται λείανση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δομικό υλικό στις κατασκευές και στην διακόσμηση.

Στο εμπόριο γρανίτες ονομάζονται όχι μόνο τα πετρώματα που ανταποκρίνονται στο γεωλογικό ορισμό του γρανίτη, αλλά και πολλά άλλα, όπως όλα τα πλουτώνεια και ηφαιστειακά πετρώματα με πορφυριτική υφή, τα μεταμορφωμένα πετρώματα με ορυκτολογική σύσταση παρόμοια με εκείνη των γρανιτών, όπως για παράδειγμα οι γνεύσιοι.

Μάρμαρα Νικολάκη – Όριο μας, η φαντασία σας…